Het belang van voorspelbaarheid Reacties uitgeschakeld voor Het belang van voorspelbaarheid Algemeen, Artikelen, Probleemgedrag stress, voorspelbaarheid Je hebt vast wel eens meegemaakt dat een dagje uit totaal anders liep dan verwacht: de trein kwam niet opdagen, de tickets bleken verlopen, het weer sloeg opeens compleet om of je raakte hopeloos verdwaald… Kortom, alles ging anders dan verwacht en je dag werd gevuld met onvoorspelbare gebeurtenissen met waarschijnlijk een behoorlijke dosis stress als gevolg. Voorspelbaarheid en stress Onverwachte gebeurtenissen vinden wij mensen dus vaak stressvol. En dat geldt niet alleen voor mensen, maar ook voor dieren. Zo zijn er onderzoeken gedaan met verschillende dieren die elektrische schokken kregen. Uiteraard is dit erg stressvol. Opvallend is echter dat wanneer de schok wordt aangekondigd (bijvoorbeeld met een lampje of geluid), de stress steeds aanzienlijk lager is dan wanneer de schok uit het niets komt. Hieruit blijkt dat voorspelbaarheid een belangrijke rol speelt bij de hoeveelheid stress die een dier ervaart. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat wanneer een dier weet wanneer er iets vervelends gaat gebeuren omdat dit wordt aangekondigd, het dier niet constant gestrest is maar slechts op de momenten waarop de prikkel wordt aangekondigd en toegediend. Wanneer er aan de andere kant elk moment iets naars kan gebeuren en dit niet voorspelbaar is, is het dier juist constant gestrest. Alleen thuis zijn Dit zou dus ook bij honden een belangrijke rol kunnen spelen, bijvoorbeeld wanneer honden last hebben van problemen rond het alleen thuis zijn. Vaak wordt nog steeds geadviseerd om hier de voorspelbaarheid te verlagen door steeds te doen alsof je vertrekt: je moet je sleutels pakken, je jas aan doen en deze dan weer uitdoen en wegleggen. Af en toe moet je natuurlijk wel echt het huis uit, waardoor deze vertreksignalen voor de hond onvoorspelbaar worden. Ook krijgen mensen soms nog het advies om stiekem weg te gaan, bijvoorbeeld als de hond slaapt. Het gevolg van deze adviezen kan echter zijn dat de hond juist alerter en gestrester raakt, omdat hij denkt dat je elk moment het huis kan verlaten. Daarom pleiten onderzoekers er juist voor om de voorspelbaarheid van het weggaan te vergroten: kondig je vertrek altijd met een specifiek en duidelijk signaal aan, zodat de hond de rest van de tijd niet bang hoeft te zijn dat je weggaat. Uiteraard is dit slechts een klein element van het vaak lange traject waaruit het oplossen van problemen rond het alleen thuis zijn bestaat. Schakel daarom ook een gedragstherapeut in om je te helpen. Verzorgingshandelingen Iets anders wat voor veel honden stressvol is, is het moeten ondergaan van verzorgingshandelingen zoals borstelen. Onlangs vertelde een cursist mij dat haar hond een beetje bang voor haar werd en erg gestrest was in huis. Toen we dit samen gingen analyseren, bleek dat de (langharige) hond het erg onprettig vond wanneer er takjes uit haar vacht werden gehaald of wanneer ze gekamd werd. De cursist deed dit vaak plotseling en spontaan wanneer ze een klit of takje zag. We hebben toen bedacht dat ze dit niet meer zomaar doet, maar eerst een specifiek kleedje uit de kast pakt, aankondigt ‘we gaan even borstelen’ en alleen dan de vachtverzorging doet. Buiten het kleedje om doet ze dit dus niet meer. Hierdoor is de voorspelbaarheid voor de hond vergroot en hoeft ze de rest van de dag niet meer bang te zijn, waardoor de hond veel meer ontspannen is thuis. Uitvallen aan de lijn Ook bij het uitvallen aan de lijn naar andere honden of mensen kan het vergroten van de voorspelbaarheid de stress bij de hond – en daarmee ook bij jou als eigenaar! – verminderen. Als jouw hond spanning ervaart bij het ontmoeten van andere honden aan de lijn, is het verstandig om contact aan de lijn te vermijden, bijvoorbeeld door in een grote boog om andere honden heen te lopen. Doe dit wel consequent: juist het soms wel en soms niet ontmoeten van andere honden aan de lijn zorgt voor meer stress omdat de voorspelbaarheid afneemt! Voorspelbare communicatie Ook bij veel ‘kleinere’ problemen in onze omgang met honden speelt een gebrek aan voorspelbaarheid een rol. Bijvoorbeeld wanneer er geen duidelijke routine of dagindeling is, of wanneer je in je communicatie onduidelijk bent: wanneer jij iets aankondigt (bijvoorbeeld ‘we gaan wandelen!’) en dat vervolgens niet doet, of je hand in je voerzakje stopt en vervolgens geen voertje geeft, of de ene keer het blaffen beloont door voertjes te strooien en de andere keer boos wordt omdat de hond blaft. Dit soort ‘miscommunicaties’ leiden tot frustratie bij de hond omdat jij als eigenaar op dat moment niet voorspelbaar bent: je creëert een verwachting die vervolgens niet uitkomt, met stress en frustratie bij de hond tot gevolg. Conclusie Voorspelbaarheid is in het leven van zowel mensen als dieren heel belangrijk. Het zorgt ervoor dat we weten wat er gaat gebeuren en ons niet constant alert en gestrest voelen. Je kunt als eigenaar de voorspelbaarheid vergroten door duidelijke signalen te gebruiken waarmee je aankondigt wat er gaat gebeuren en consequent en voorspelbaar te zijn in zowel je handelen als je communicatie. Meer weten? Wil je meer leren over het belang van voorspelbaarheid en hoe stress het gedrag van honden beïnvloedt? Volg dan onze online lezing over stress bij honden in onze online leeromgeving. Bronnen M. Amat et al., “Separation anxiety in dogs: the implications of predictability and contextual fear for behavioural treatment”, Animal Welfare 23 (2014) pp. 263-266 J.M. Weiss, “Somatic effects of predictable and unpredictable shock”, Psychosomatic Medicine 32.4 (1970) pp. 397-408
Bezoek ontvangen met een hond – deel 2 Reacties uitgeschakeld voor Bezoek ontvangen met een hond – deel 2 Algemeen, Artikelen, Probleemgedrag agressie, angst, bezoek ontvangen, blaffen Ding-dong! Ah, de gasten zijn er. Luidkeels blaffend rent je hond naar de voordeur. Herkenbaar? Het ontvangen van bezoek is voor veel hondeneigenaren lastig. In het eerste artikel van dit tweeluik over bezoek ontvangen bespraken we hoe je problemen op dit gebied kunt voorkomen. In dit tweede artikel gaan we in op wat je kunt doen wanneer het gedrag helaas wel al een echt probleem is geworden. Opwinding of agressie? Voor veel honden is de komst van bezoek reden tot opwinding, wat mogelijk gepaard gaat met blaffen en opspringen. Soms is er echter meer aan de hand dan alleen wat opwinding en vindt de hond het bezoek juist helemaal niet leuk: dit is waarschijnlijk het geval als de hond gromt, aanhoudend blaft, zijn tanden ontbloot of zelfs hapt of bijt. Ook wanneer de hond zijn staart tussen zijn poten heeft, ineenkruipt of heel veel stresssignalen laat zien als er bezoek komt, is de hond duidelijk niet op zijn gemak. Om te kunnen bepalen hoe jouw hond zich voelt wanneer er bezoek komt, is het dus belangrijk dat je de lichaamstaal van je hond goed kunt lezen. Een tip hierbij is het kijken naar de staart en de manier waarop de hond kwispelt. In deze video leer je daar meer over. Wanneer je twijfelt, vraag dan een gediplomeerd gedragstherapeut om de lichaamstaal van je hond te beoordelen. Veiligheid Een hond die angstig en/of agressief reageert op bezoek voelt zich dus niet op zijn gemak en kan het bezoek zelfs als bedreigend ervaren. Datzelfde geldt trouwens ook andersom: ook het bezoek kan de hond als bedreigend ervaren. Een gevolg kan zijn dat het bezoek niet weet wat ze moeten doen, plotselinge bewegingen maken of de hond verkeerd benaderen, waardoor de situatie escaleert. Ook kan bezoek besluiten om maar helemaal niet meer langs te komen in de toekomst, wat natuurlijk erg ongezellig is. Het is dus belangrijk dat jij ervoor zorgt dat zowel de hond als het bezoek zich veilig voelen. Voorkom daarom dat bezoek en hond direct contact met elkaar kunnen maken. Hiervoor zijn er verschillende opties mogelijk: De hond aanlijnen: als de hond kort is aangelijnd, kun je voorkomen dat hij bij het bezoek kan komen. Het nadeel hiervan is dat je ook zelf op afstand van het bezoek moet blijven en steeds goed op moet letten. Indien de hond ook hapt of bijt, is ook een muilkorf noodzakelijk. De hond in een bench doen: als je de hond kort voor de komst van het bezoek naar zijn bench brengt met eventueel iets lekkers om hem af te leiden, voorkom je dat hij bij het bezoek kan komen. Ook het bezoek zal zich dan een stuk veiliger voelen. Nadeel is echter dat veel honden in de bench toch wel erg blijven blaffen wanneer het bezoek komt en je daardoor geen normaal gesprek kunt voeren… De hond achter een hekje plaatsen: door een deel van je kamer af te schermen met hekjes, kun je ook contact tussen bezoek en hond voorkomen. Zo heeft de hond ook meer bewegingsruimte dan in de bench, wat met name bij bezoek dat wat langer blijft prettig is. Nadeel is dat je hiervoor wel ruimte moet hebben in je huis en dat je natuurlijk moet voorkomen dat je hond over het hekje heen kan springen. Trainen? Natuurlijk zou het uiteindelijk het mooiste zijn als je niet alleen vervelende situaties kunt voorkomen maar de hond zelfs kunt leren om bezoek leuk te gaan vinden. Dit zal echter niet voor alle honden een realistisch doel zijn: zo zijn bepaalde rassen gefokt op het bewaken van huis en haard. Deze rassen zijn vaak ook wat wantrouwiger naar onbekende mensen en zullen dus niet zo gemakkelijk veranderen in een enthousiaste knuffelbeer wanneer er iemand over de vloer komt. Daarnaast kan de angst en/of de agressie zo heftig zijn dat trainen überhaupt niet haalbaar is: om te kunnen trainen en nieuwe associaties met bezoek te kunnen leggen, moet een hond namelijk wel redelijk ontspannen zijn. Voor sommige honden is dit te bereiken door ze even achter een hekje te plaatsen, maar voor andere honden is de komst van het bezoek – op welke afstand dan ook – zo’n heftige of bedreigende prikkel dat je niet tot ze door kunt dringen en trainen dus niet mogelijk is. Wanneer jouw hond wel wat meer ontspannen is wanneer je zorgt voor afstand tot het bezoek middels aanlijnen, hekjes of een bench, kan je gaan trainen om bezoek leuker te maken. Een goede techniek hiervoor is om het zien van bezoek direct te koppelen aan iets wat de hond ontzettend leuk vindt, zoals lekker voer. Gooi dit direct na de komst van het bezoek over het hekje of in de bench, zodat de hond een associatie legt tussen het bezoek en het lekkere voer. Doe dit dus bij voorkeur zelf en laat het bezoek verder geen contact maken met de hond: anders kan de hond het bezoek toch weer bedreigend gaan vinden. Wat als niks werkt? Soms doe je nog zo hard je best maar lukt het gewoon niet om het ontvangen van bezoek meer ontspannen te laten verlopen. Probeer in dat geval om te kijken naar andere opties en naar wat wel mogelijk is: krijg je bijna nooit bezoek maar wil je wel af en toe een verjaardag kunnen vieren thuis? Misschien is het dan mogelijk om in de buurt een oppas te zoeken waar je de hond een dagje naartoe mag brengen. En heb je wellicht een ruime schuur, zolder of een andere ruimte waar de hond ontspannen in kan verblijven? Overweeg dan om de hond gedurende de aanwezigheid van het bezoek met iets lekkers daar naartoe te brengen. Zo komt de hond überhaupt niet in contact met het bezoek, wat jou, het bezoek en zeker ook de hond zelf een hoop stress kan besparen. Een andere tip is om de traditionele deurbel (die vaak het startsignaal voor de onrust bij je hond is) te vervangen door een videodeurbel die in verbinding staat met je telefoon: daarbij kun je instellen dat er geen geluid in huis hoorbaar is en je wel een berichtje krijgt op je telefoon als er iemand aan de deur is. Meestal kun je dan ook nog via je telefoon praten tegen het bezoek en bijvoorbeeld even doorgeven dat je de hond naar een andere ruimte brengt en er zo aan komt. Conclusie Heel veel honden vinden bezoek is huis niet zo leuk: ze vinden het eng, bedreigend of zien het bezoek als ongewenste indringer. Omdat dit gedrag deels genetisch is bepaald en ook omdat de ruimte in huis vaak beperkt is en bezoek dus al snel heel dichtbij komt, is dit gedrag lastig om te buigen. Veiligheid is hierbij altijd het allerbelangrijkste dus voorkom direct contact tussen bezoek en hond. Ga indien mogelijk met training aan de slag en schakel hierbij bij voorkeur de hulp in van een gediplomeerd gedragstherapeut die met je mee kan denken en een plan van aanpak op maat kan maken.
Rode Cocker Syndroom: feit of fabel? Reacties uitgeschakeld voor Rode Cocker Syndroom: feit of fabel? Algemeen, Artikelen, Probleemgedrag Als een Cocker Spaniel gromt of bijt wordt er al snel gedacht aan het gevreesde Rode Cocker Syndroom: een vorm van onvoorspelbare en impulsieve agressie die vooral zou voorkomen bij rode Cockers. De laatste jaren wordt het bestaan van dit syndroom in twijfel getrokken. Is deze vorm van agressie een feit of een fabel? (meer…)
Doe ik het wel goed? Reacties uitgeschakeld voor Doe ik het wel goed? Algemeen, Artikelen, Opvoeding, Probleemgedrag Iedereen is wel eens onzeker over de opvoeding van zijn hond. Doe ik niet te veel met mijn hond en raakt hij nu overprikkeld? Of doe ik juist te weinig en raakt mijn hond onvoldoende gesocialiseerd? Als hondeneigenaar vliegen de goedbedoelde adviezen je om de oren. Niet zo gek dat je je dan afvraagt: “Doe ik het allemaal wel goed?” (meer…)
Het eten van poep Reacties uitgeschakeld voor Het eten van poep Algemeen, Artikelen, Opvoeding, Probleemgedrag Sommige honden zien poep als een ware delicatesse, maar voor hondeneigenaren vormt deze eetgewoonte een grote bron van ergernis. Waarom doen honden dit? En vooral: wat kunnen wij hieraan doen? (meer…)
Begrenzen Reacties uitgeschakeld voor Begrenzen Algemeen, Artikelen, Opvoeding, Probleemgedrag Net als kinderen hebben ook honden grenzen nodig. Maar hoe begrens je je hond op een duidelijke maar toch vriendelijke manier? In dit artikel lees je waarom begrenzen nodig is en hoe je dit het best kunt doen. (meer…)
Waarom is mijn hond zo druk? Reacties uitgeschakeld voor Waarom is mijn hond zo druk? Algemeen, Artikelen, Ik wil meer, Opvoeding, Probleemgedrag Steeds vaker zien wij honden die erg druk zijn, veel blaffen, moeilijk tot rust kunnen komen, moeilijk kunnen focussen en moeilijk met prikkels om kunnen gaan. Hoewel er vele oorzaken aan dit gedrag ten grondslag kunnen liggen, speelt onze sterk veranderde maatschappij en bijbehorend activiteitenpatroon van de hond vaak ook een rol. (meer…)
De schuld van de eigenaar? Reacties uitgeschakeld voor De schuld van de eigenaar? Algemeen, Artikelen, Opvoeding, Probleemgedrag Je hebt het vast wel eens gehoord als iemand goed bedoeld advies wilde geven: “Ja maar dan had je die hond ook niet zo moeten verwennen” of “Je bent ook niet streng genoeg”. Maar is het wel zo dat wij als eigenaar altijd schuldig zijn aan het probleemgedrag van onze hond? (meer…)
Wat doet een gedragstherapeut? Reacties uitgeschakeld voor Wat doet een gedragstherapeut? Algemeen, Artikelen, Ik wil meer, Probleemgedrag Loop jij met je hond tegen problemen aan en wil je hulp om het gedrag van jouw hond te veranderen? Dan kan een gedragstherapeut voor honden je mogelijk helpen. In dit artikel lees je wat je kunt verwachten van een hondengedragstherapeut. (meer…)
Leven als kat en hond Reacties uitgeschakeld voor Leven als kat en hond Aanschaf, Algemeen, Artikelen, Probleemgedrag Menig Nederlands huishouden heeft zowel katten als honden in huis. Toch is het vredig samengaan van beide dieren, zoals het spreekwoord ‘leven als kat en hond’ al aanduidt, niet vanzelfsprekend. De introductie van beide dieren is hierbij sterk bepalend. Maar hoe pak je dat het beste aan? (meer…)
Het nut van supplementen Reacties uitgeschakeld voor Het nut van supplementen Algemeen, Probleemgedrag Voor een hond die angstig is, uitvalt, heel druk is, snel gestrest raakt of ander ongewenst gedrag vertoont, kunnen supplementen ondersteuning bieden en het gedrag verminderen. We leggen uit wat voedingssupplementen voor honden zijn, welke typen er zijn en wat je aan effect kan verwachten. (meer…)
Trekken aan de lijn Reacties uitgeschakeld voor Trekken aan de lijn Algemeen, Artikelen, Opvoeding, Probleemgedrag We vinden het allemaal fijn om ontspannen te kunnen lopen met een hond die aandacht heeft voor jou. Ook omdat jij je hond begeleidt in het verkeer, en andere (gevaarlijke) situaties die de hond zelf niet goed kan inschatten, is het belangrijk dat jij als eigenaar enige controle hebt. (meer…)
Hondentaal Reacties uitgeschakeld voor Hondentaal Algemeen, Artikelen, Opvoeding, Probleemgedrag Honden communiceren grotendeels door middel van hun lichaam en hun eigen hondentaal. Een oortje naar voren of naar achteren, het likken van de neus, een voorpoot omhoog, weet jij wat jouw hond tegen je zegt? In dit artikel en bijbehorende video leer je kijken én luisteren naar je hond! (meer…)
Waar komt dat gedrag vandaan? Reacties uitgeschakeld voor Waar komt dat gedrag vandaan? Algemeen, Artikelen, Opvoeding, Probleemgedrag Om je hond succesvol te kunnen trainen is het van belang dat je begrijpt waarom je hond doet wat hij doet. Als je dat weet kun je beter inschatten wat je het beste kunt doen om gewenst gedrag aan te leren en ongewenst gedrag te voorkomen. (meer…)
Dominantie, hoe zit het nou echt? Reacties uitgeschakeld voor Dominantie, hoe zit het nou echt? Algemeen, Artikelen, Opvoeding, Probleemgedrag Dominantie is een omstreden onderwerp. Vroeger – en soms nog steeds – werd vrijwel alle probleemgedrag bij honden verklaard vanuit het idee dat de hond de eigenaar niet als de “alpha” zag. Wat is hier nou wel of niet van waar? (meer…)
Genen en gedrag Reacties uitgeschakeld voor Genen en gedrag Aanschaf, Algemeen, Artikelen, Probleemgedrag Waarom doen honden wat ze doen en hoe ontstaat probleemgedrag? Eén van de factoren is de genetische aanleg. En hoe zit het dan met de verschillen tussen rassen? Dat en meer feiten over de invloed van genen op gedrag lees je in dit artikel. (meer…)
De do’s en don’ts voor Oud & Nieuw Reacties uitgeschakeld voor De do’s en don’ts voor Oud & Nieuw Algemeen, Artikelen, Opvoeding, Probleemgedrag Hoe help je je hond Oud & Nieuw door? Wat moet je wel en vooral niet doen tijdens deze voor veel honden stressvolle periode? Als mijn hond bang is voor vuurwerk, moet ik hem dan negeren of juist niet? Wat kan ik doen om mijn hond te ondersteunen? (meer…)
De voor- en nadelen van castratie Reacties uitgeschakeld voor De voor- en nadelen van castratie Aanschaf, Algemeen, Artikelen, Opvoeding, Probleemgedrag Je hond wel of niet castreren? Dat is een vraag die bij veel hondeneigenaren aan de orde komt. In dit artikel vind je een overzicht van de voor- en nadelen van castratie en welke invloed castratie heeft op de gezondheid, het uiterlijk en het gedrag. (meer…)
Alleen zijn aanleren Reacties uitgeschakeld voor Alleen zijn aanleren Aanschaf, Algemeen, Artikelen, Opvoeding, Probleemgedrag Honden zijn sociale dieren en alleen zijn is voor hen niet vanzelfsprekend, sommige honden ontwikkelen zelfs verlatingsangst. Door het alleen zijn goed aan te leren en langzaam op te bouwen kun je voorkomen dat jouw hond het alleen zijn vervelend of zelfs eng gaat vinden. Maar hoe pak je dat aan? (meer…)
Een goede band met je hond Reacties uitgeschakeld voor Een goede band met je hond Aanschaf, Algemeen, Artikelen, Ik wil meer, Opvoeding, Probleemgedrag Al meer dan 15.000 jaar delen mensen hun leven met honden. In die tijd is de band tussen honden en mensen steeds hechter geworden. Maar hoe weet je of je een goede band hebt met je hond? En hoe maak je jullie band nog sterker? (meer…)